دانشکده ادبیات و علوم انسانی از سال ۱۳۵۶ فعالیت علمی خود را با تأسیس رشته زبان و ادبیات آلمانی آغاز کرد. در سال ۱۳۵۹ بدلیل وقوع انقلاب فرهنگی، فعالیتهای آموزشی دانشگاه گیلان متوقف گردید. اما با بازگشایی مجدد آن در سال ۱۳۶۲ ، ضمن جذب ۴۰ نفر دانشجو در رشته زبان و ادبیات فارسی فعالیت آموزشی دانشکده مجدداً ادامه یافت و دانشجویان رشته زبان و ادبیات آلمانی نیز (بدلیل خروج مدرسین آلمانی از کشور) از طریق تغییر رشته در سایر رشته‌های موجود دانشگاه مشغول به تحصیل شدند.
در گذشته محل فعالیت‌ آموزشی دانشکده در بخشی از پادگان نیروی دریایی رشت قرار داشت که در سال ۱۳۶۳ به محل فعلی دانشکده تربیت بدنی انتقال یافت. از تابستان سال ۱۳۷۳ با اتمام فاز اول بنای ساختمان دانشکده علوم انسانی به مساحت ۳۳۰۰ متر مربع (واقع در پردیس اصلی دانشگاه) گروه های زبان و ادبیات فارسی و علوم اجتماعی به این محل منتقل شدند. از سال ۱۳۸۰ با همت نیکوکار گیلانی جناب آقای دکتر ابریشم چیان ساخت فاز دوم ساختمان دانشکده آغاز گردید و بدین‌ترتیب، حدود ۷۳۰۰ متر مربع به فضای آموزشی و اداری دانشکده اضافه شد. در نتیجه از مهر ماه سال ۱۳۸۲ دانشکده ادبیات و علوم انسانی با تمام امکانات و تجهیزات به این محل انتقال یافت سپس به دلیل افزایش تعداد دانشجو و کمبود کلاس، ساختمان دکتر ابریشمچیان نیز در سال 1398 با 3000 متر مربع به فضای آموزشی دانشکده اضافه شد.

در مهر 1402 دانشکده مدیریت از دانشکده ادبیات و علوم انسانی جدا و در  ساختمانی مجزا به نام دانشکده مدیریت و اقتصاد و حسابداری مستقر شد.

در حال حاضر این دانشکده دارای 12 گروه آموزشی است که در دوره های روزانه و شبانه و در سه مقطع کارشناسی با 2740 دانشجو، کارشناسی ارشد 884 دانشجو و دکتری با 239 دانشجو و 117 عضو هیأت علمی که تعداد 7 نفر از آنها از مرتبه استادی، 46 نفر از مرتبه دانشیاری، 61 نفر از مرتبه استادیاری و 3 نفر از مرتبه مربی برخوردار است. دانشکده علوم انسانی در جمع دانشکده های دانشگاه گیلان از سال 1372 هر ساله بیشترین تعداد دانشجویان را پذیرا بوده است. هم اکنون در این دانشکده تعداد 3863 نفر دانشجو به تحصیل اشتغال دارند.

.
.